Wiosna i lato to okres występowania kleszczy. Czy są niebezpieczne i w jaki sposób uniknąć ukąszenia?
Kleszcze – słowem wstępu
Kleszcz to maksymalnie kilkucentymetrowy pajęczak lubiący pasożytować na ludziach i zwierzętach. Posiada, w zależności od gatunku, ciemne lub rudawe, spłaszczone ciało, które po wypiciu krwi, którą kleszcz się odżywia, potrafi powiększyć swoją objętość kilkukrotnie. Najpowszechniej występującym w naszym kraju gatunkiem jest Kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), którego możemy spotkać głównie w lasach, ale także na polach, ogrodach, czy nawet przy wyprowadzaniu psa do parku miejskiego. Stawonogi te wspinają się na rośliny i czekają aż wyczują ofiarę dzięki temperaturze i zapachu jej ciała, a także wydzielanym przez nią dwutlenku węgla. Kiedy zwierzę lub człowiek jest w pobliżu, skaczą i przyczepiają się do ciała. Następnie wędrują do dogodnego dla nich miejsca wkłucia, gdzie rozpoczynają żer. Po opiciu się krwią kleszcz samoistnie odrywa się od żywiciela i oddaje się rozrodowi.
Dlaczego kleszcze są takie niebezpieczne?
Nie ma co się oszukiwać – wypicie takiej ilości krwi z człowieka, jaką potrafi pomieścić ciało kleszcza, nie stanowi dla nas żadnego zagrożenia. Jednak pajęczaki te cechuje jedna bardzo ważna wada – kontaktują się z naszą krwią, przez co potrafią przenosić naprawdę poważne w skutkach choroby. Do najpopularniejszych od kleszczowych chorób należą między innymi: borelioza, anaplazmoza, babeszjoza, kleszczowe zapalenie mózgu, tularemia, erlichioza i wiele innych. Zachorować może każdy człowiek, którego ukąsił kleszcz będący nosicielem danych bakterii, bądź pierwotniaków. Na zakażenie narażeni także nasi zwierzęcy podopieczni. Każda z chorób przenoszonych przez kleszcze zagraża zdrowiu, a nawet życiu. Ich leczenie jest bardzo ciężkie i uciążliwe, a niekiedy niemożliwe. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.
Kleszcze – jak i kiedy ich unikać?
Kleszcze zaczynają funkcjonować już powyżej 5 stopni Celsjusza, co oznacza, że tak naprawdę uważać na te zdradliwe pasożyty powinniśmy przez cały rok. Głównym sezonem ich żerowania jest jednak wiosna i wczesna jesień – wtedy powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Aby chronić się przed ukąszeniem i możliwością zachorowania można:
– stosować środki odstraszające kleszcze (repelenty)
– unikać miejsc z wysokim prawdopodobieństwem występowania kleszczy (np. lasy, łąki) i dokładnie oglądać swoje ciało po powrocie z danych miejsc
– ubierać się tak by łydki i stopy pozostawały zasłonięte
– zmieniać ubranie po powrocie ze spaceru
– stosować szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu
– w przypadku zwierząt towarzyszących – stosować profilaktykę przeciwkleszczową (np. tabletki) i regularnie stawiać się na wizyty weterynaryjne
Ukąsił mnie kleszcz – czy mam boreliozę?
Nie każde ukąszenie przez kleszcza oznacza automatycznie zachorowanie. Postawienie diagnozy lub jej wykluczenie nie jest jednak takie łatwe. Istnieje popularna pogłoska, że brak obecności objawu znanego jako „rumień wędrujący” oznacza zerowe ryzyko zachorowania na boreliozę. Nie jest ona prawdziwa. Z tego powodu każda osoba, która podejrzewa u siebie możliwość styczności z bakterią wywołującą boreliozę powinna wykonać badanie krwi w kierunku specyficznych przeciwciał. Takie badania oferują laboratoria diagnostyczne dysponujące odpowiednimi testami.
